Ads Area

उत्तरी अमेरिका की प्रमुख झीलें (Major Lakes of North America)

उत्तरी अमेरिका की झीलें (Lakes of North America)-

  • 1. ग्रेट बियर झील (Great Bear Lake)
  • 2. ग्रेट स्लेव झील (Great Slave Lake)
  • 3. अथाबास्का झील (Athabasca Lake)
  • 4. रेनडियर झील (Reindeer Lake)
  • 5. विनिपेग झील (Winnipeg Lake)
  • 6. महान झीलें (Great Lakes)
  • 7. ग्रेट साल्ट लेक (Great Salt Lake)


1. ग्रेट बियर झील (Great Bear Lake)-

  • ग्रेट बियर झील या ग्रेट बेयर झील कनाडा (Canada) में स्थित है।
  • 'ग्रेट बियर झील' पूर्ण रूप से कनाडा में स्थित सबसे बड़ी मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।
  • ग्रेट बियर झील के किनारे पोर्ट रेडियम (Port Radium) नामक शहर स्थित है।
  • पोर्ट रेडियम शहर में रेडियम (Radium), युरेनियम (Uranium) तथा सोने के भण्डार (Gold Reserves) मिलते हैं।


2. ग्रेट स्लेव झील (Great Slave Lake)-

  • ग्रेट स्लेव झील कनाडा (Canada) में स्थित है।
  • ग्रेट स्लेव झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।
  • ग्रेट स्लेव झील उत्तरी अमेरिका (North America) की सबसे गहरी झील (Deepest Lake) है।
  • ग्रेट स्लेव झील से मैकेन्जी नदी का उद्गम (Mackenzie River Originates) होता है।
  • ग्रेट स्लेव झील के किनारे येलोनाइफ शहर (Yellowknife City) स्थित है।
  • येलोनाइफ शहर सोने (Gold) तथा हीरे के भण्डार (Diamond Reserves) के लिए प्रसिद्ध है।


3. अथाबास्का झील (Athabasca Lake)-

  • अथाबास्का झील कनाडा (Canada) में स्थित है।
  • अथाबास्का झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।
  • अथाबास्का झील के किनारे युरेनियम सिटी (Uranium City) स्थित है।
  • युरेनियम सिटी में युरेनियम (Uranium), सोने (Gold), तथा पेट्रोलियम के भण्डार (Petroleum Reserves) मिलते हैं।


4. रेनडियर झील (Reindeer Lake)-

  • रेनडियर झील कनाडा (Canada) में स्थित है।
  • रेनडियर झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) झील है।
  • चर्चिल नदी (Churchill River) रेनडियर झील को हडसन की खाड़ी (Hudson Bay) से जोड़ती है।


5. विनिपेग झील (Winnipeg Lake)-

  • विनिपेग झील कनाडा के मैनिटोबा प्रांत (Manitoba, Canada) में स्थित है।
  • विनिपेग झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) झील है।

  • नेल्सन नदी (Nelson River) विनिपेग झील को हडसन की खाड़ी (Hudson Bay) से जोड़ती है।


6. महान झीलें (Great Lakes)- 

  • महान झीलों में निम्नलिखित झीलें शामिल है।-
    • (I) सुपीरियर झील (Superior Lake)
    • (II) मिशिगन झील (Michigan Lake)
    • (III) इरी झील या ईरी झील (Erie Lake)
    • (IV) ओंटेरियो झील (Ontario Lake)
    • (V) ह्यूरन झील या हुरॉन झील (Huron Lake)
  • महान झीलें अमेरिका (USA) व कनाडा (Canada) के सीमा क्षेत्र पर स्थित है।
  • महान झीलों के द्वारा उत्तरी अमेरिका के व्यस्ततम नौकायन तंत्र (Busiest Navigation Route) का निर्माण किया जाता है।


(I) सुपीरियर झील (Superior Lake)-

  • सुपीरियर झील अमेरिका (America) तथा कनाडा (Canada) के सीमा क्षेत्र पर स्थित है।
  • सुपीरियर झील विश्व की सबसे बड़ी मीठे पानी की झील (World's Largest Fresh Water Lake) है।
  • सुपीरियर झील के किनारे मेसाबी श्रेणी (Mesabi Range) व मारक्वेत श्रेणी (Marquette Range) स्थित है।
  • मेसाबी श्रेणी तथा मारक्वेत श्रेणी में लौह अयस्क के भण्डार (Iron Ore Reserves) मिलते हैं।


(II) मिशिगन झील (Michigan Lake)-

  • मिशिगन झील पूर्ण रूप से अमेरिका (America) में स्थित है।

  • मिशिगन झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।


(III) इरी झील या ईरी झील (Erie Lake)-

  • इरी झील या ईरी झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।


(IV) ओंटेरियो झील (Ontario Lake)-

  • ओंटेरियो झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।

  • ओंटेरियो झील से सेंट लॉरेंस नदी (Saint Lawrence River) का उद्गम होता है।


(V) ह्यूरन झील या हुरॉन झील (Huron Lake)-

  • ह्यूरन झील या हुरॉन झील मीठे पानी की झील (Fresh Water Lake) है।


आकार (क्षेत्रफल) के अनुसार महान झीलों का क्रम (Order of the Great Lakes by Size)-

  • आकार या क्षेत्रफल (Area) के अनुसार महान झीलों का क्रम निम्नलिखित है।-
    • (I) सुपीरियर झील (Superior Lake)- सबसे बड़ी झील
    • (II) ह्यूरन झील या हुरॉन झील (Huron Lake
    • (III) मिशिगन झील (Michigan Lake)
    • (IV) इरी झील या ईरी झील (Erie Lake)
    • (V) ओंटेरियो झील (Ontario Lake)- सबसे छोटी झील

    • क्रम (हिन्दी) = सुपीरियर झील > ह्यूरन झील या हुरॉन झील > मिशिगन झील > इरी झील या ईरी झील > ओंटेरियो झील

    • Order (English) = (Superior Lake) > (Huron Lake) > (Michigan Lake) > (Erie Lake) > (Ontario Lake)


सू नहर (Soo Canal/ Soo Locks)-

  • सू नहर सुपीरियर झील (Superior Lake) तथा ह्यूरन झील (Huron Lake) के मध्य में स्थित है।


वेलैंड नहर या वैल्लैंड कनाल (Welland Canal)-

  • वेलैंड नहर कनाडा (Canada) में स्थित है।

  • वेलैंड नहर ईरी झील (Erie Lake) तथा ओंटेरियो झील (Ontario Lake) के मध्य में स्थित है।


नियाग्रा जलप्रपात (Niagara Falls)-

  • नियाग्रा जलप्रपात अमेरिका (America) व कनाडा (Canada) की सीमा पर स्थित है।

  • नियाग्रा जलप्रपात ईरी झील (Erie Lake) तथा ओंटेरियो झील (Ontario Lake) के मध्य नियाग्रा नदी (Niagara River) पर स्थित है।


विशेष- अंगुली झील (Finger Lake)-

  • अंगुली झीलें न्यूयॉर्क, अमेरिका (New York, America) में स्थित है।

  • महान झीलों के दक्षिण की ओर 11 झीलें स्थित है जिनका आकार अंगुलीनुमा है।


7. ग्रेट साल्ट लेक (Great Salt Lake)-

  • ग्रेट साल्ट लेक या ग्रेट सॉल्ट झील अमेरिका के ऊटाह राज्य (Utah State) में ग्रेट बेसिन पठार (Great Basin Plateau) पर स्थित है।
  • ग्रेट साल्ट लेक उत्तरी अमेरिका की सबसे बड़ी लवणीय झील (Largest Saline Lake) है।
  • ग्रेट साल्ट लेक अंतः स्थलीय अपवाह तंत्र (Inland Drainage System) का निर्माण करती है।

Post a Comment

0 Comments

Top Post Ad

Below Post Ad